Emoties bij dieren

2015-11-11

Leeftijd: 14
Omschrijving: Een van de korte essays die we voor het vak Nederlands moesten schrijven. Ik hield me meestal niet aan de schema’s en gebruikte te weinig signaalwoorden etc. Daarom had ik ondanks de hoeveelheid tijd die ik in dit soort opdrachten stopte vaak lage cijfers. Ik publiceer deze dingen opnieuw omdat ik het leuk vind om terug te kijken op mijn denkproces van toen.

(Shendiaoshan Wild Animal Nature Reserve, Rongcheng) Het pasgeboren babyolifantje ZhuangZhuang, werd twee dagen geleden getrapt door zijn moeder. We dachten eerst dat dit een ongelukje was. We hebben de baby geopereerd en niet veel later teruggeplaatst bij zijn moeder. Tot onze verschrikking accepteerde de moeder hem nog steeds niet en begon hem weer aan te vallen. Het komt wel vaker voor dat olifanten hun baby’s niet accepteren, dit keer gebeurde er echter iets wat we niet zagen aankomen. ZhuangZhuang begon als een gek te huilen. Ook wij konden onze tranen niet inhouden. Tot voorheen dacht ik niet dat dieren emoties hadden, maar…

Een olifant die lijkt te huilen omdat zijn moeder hem niet accepteert, een onverschoond hok dat uw konijn chagrijnig maakt of uw hond die al kwispelend op u staat te wachten voor het raam. Hebben ze emoties net als wij mensen? Mogen we wel dieren eten? Veel mensen hebben hier verschillende meningen bij. In deze tekst pakken we de waarheid hard aan.

Hebben dieren emoties?

Als je aan een baasje zou vragen of zijn hond emoties heeft, is de kans groot dat hij zegt van wel. Vraag je hem echter of de koe waarvan de hond nu zijn spieren aan het verteren is ook iets voelde toen zijn keel werd doorboord, dan zegt hij wellicht dat dat een ander verhaal is. 

Aan de ene kant is het natuurlijk niet gegeven dat als twee dieren emoties hebben, alle dieren emoties hebben. Neem bijvoorbeeld een zeester: die heeft niet eens hersenen! Aan de andere kant slaat het eigenlijk compleet nergens op: Waarom wel ‘toevallig’ alle gezelschapsdieren en niet die vervelende rat die je zojuist vergiftigd hebt?

Ook zijn onder wetenschappers de meningen verdeeld. Het bestuderen van emoties is een lastige taak. Als een hond er zielig uit ziet, betekent dat niet dat die hond zich ook verdrietig voelt, sterker nog, misschien heeft hij wel geen emoties, maar is hij geëvolueerd met het vermogen om er zielig uit te zien, zodat wij het nog wat brokjes extra geven?  In sommige dieren is echter toch aangetoond dat ze emotionele reacties vertonen. Hierbij werden bijvoorbeeld hersenscans en gedrag nauwkeurig geobserveerd. Apen die sneller gedrag van vrienden overnemen of honden die dezelfde excitaties in hun hersenen vertonen als mensen wanneer ze een bekende zien, zijn hier voorbeelden van.

Mogen we wel dieren eten?

Het probleem is misschien ook dat je van jongs af aan een hypocriet beeld vormt. Je werd opgetogen van boeken, series en films waar vaak de hoofdrollen werden gespeeld door dieren. Hierbij hadden ze emoties en was het “zielig” als ze overleden. Maar ook werd je opgelegd dat vlees eten goed voor je is, maar waar dat vlees daadwerkelijk vandaan kwam was niet aan de orde.

“Better safe than sorry”, een reden waarom veel mensen vegetariër worden, is eigenlijk een best rationele reden, sterker nog: als je gelooft dat bepaalde dieren emoties hebben, is het dan nog wel moraal verantwoord om die dieren te slachten en op te eten? Misschien is er niks mis mee, maar waarom is het dan ‘verkeerd’ om een ander mens te nuttigen?

Sommige mensen worden vegetarisch, anderen denken er niet over na of maakt het niks uit, weer anderen bedenken excepties waarom ze wel sommige soorten vlees mogen eten. Dit heeft veel te maken met het feit of die dieren ook echt hun miserabele leven voelen. De wetenschap zegt dat het waarschijnlijk is dat sommige dieren emoties hebben, alleen maakt deze geen onderscheid tussen uw kat en uw rat.